Een bruiloftsgast protesteert

Koning Herodes - hier in de verbeelding van de rockmusical Jesus Christ Superstar - zou wel eens de koning kunnen zijn waar Jezus op doelde.

De corrupte koning Herodes – hier in de verbeelding van de rockmusical Jesus Christ Superstar – zou wel eens de koning kunnen zijn waar Jezus op doelde.

Matteüs 22-1-14 (klik op de link om te lezen) is een moeilijke parabel. Het rijk van God, zegt de parabel, kun je vergelijken met een koning die voor zijn zoon een groot bruiloftsmaal geeft. Maar de genodigden komen niet opdagen. Ze mishandelen en doden de dienaars van de koning. Deze stuurt zijn leger en laat de moordenaars ombrengen en steekt hun stad in brand. Hij stuurt dienaren om mensen van buiten de stad uit te nodigen en zo krijgt hij de huwelijkszaal vol.

Wanneer de koning binnenkomt, ziet hij daar een mens die geen bruiloftskleed aan heeft. Hij zegt tot hem: ‘Hoe kom je zo binnen – zonder bruiloftskleed?’ Hij zwijgt. Dan beveelt de koning de gast vast te binden en hem in de buitenste duisternis te werpen.

Dit is een vreemde parabel met een koning die bloeddorstig en gewelddadig is. Hebben we hier niet te maken met twee parabels: de dood van de bruiloftsgasten en die van de gast zonder bruiloftsmaal? Zelfs als we die twee verhalen van elkaar scheiden, heerst het geweld in beide teksten volop.

De klassieke uitleg is dat we te maken hebben met twee parabels. De eerste parabel spiegelt de situatie van het leven van Jezus en de jonge kerk, De joden zouden dan het evangelie afwijzen en de heidenen zouden het evangelie aanvaarden. En – tweede parabel – je moet waakzaam zijn en als teken daarvan het bruiloftskleed dragen.

Een Amerikaanse exegete Mary Aiken heeft een nieuwe interpretatie die meer recht doet aan het geweld. Het is niet mogelijk haar interpretatie hier in alle details weer te geven. Zij plaatst deze parabel in de bredere context van het dispuut over het gezag van Jezus.

Ik zelf ben van mening dat Jezus voor zijn parabels mede putte uit wat er in het land gebeurde. Als we de vraag stellen of de koning in de parabel naar een figuur in de geschiedenis van Israël verwijst, dan ontkomen wij niet aan de conclusie dat verteller van de parabel denkt aan koning Herodes de Grote. Deze wilde de legitimiteit van zijn regering versterken door te trouwen met een dochter uit het koninklijke geslacht van de Hasmoneeërs. Maar de bevolking van Jeruzalem moest niets hebben van Herodes. Zijn reactie op hun weigering hem te steunen was de stad te belegeren.

De parabel maakt het nog erger: de koning verovert en verwoest de stad. Hij stuurt vervolgens zijn dienaren uit om mensen van buiten de stad uit te nodigen, Dan verschijnt de koning in de huwelijkszaal. De mens die geen bruiloftskleed aan heeft valt onmiddellijk op. We mogen aannemen dat het niet dragen van de feestdracht een bewust besluit is geweest. Deze mens protesteert tegen het gedrag van de koning. Hij of zij symboliseerde het monddood maken van het volk. De tekst zegt ‘Hij zwijgt’.

Jezus zou aan het einde van zijn leven een doornenkroon dragen.

Jezus zou aan het einde van zijn leven een doornenkroon dragen: een koning, maar dan anders.

Wie is degene die zwijgt? Het kan de mens zijn zonder feestkleding, maar het kan ook de koning zijn of beiden. Het antwoord van de mens zonder huwelijkskleed is sprakeloosheid. Deze mens maakt de koning sprakeloos. De koning heeft niet langer de situatie in de hand. De sprakeloosheid verwijst terug naar de profeet Jesaja 52, 14-15, een tekst over de lijdende dienstknecht. Het rijk van God laat zich niet zien in de wrede koning, maar in de mens die weigert zijn machtsspel mee te spelen en daarom door de koning uitgestoten wordt. Deze mens heeft gezag.

Wie probeert Jezus na te volgen, moet weten dat er voor hem geen plaats is in een samenleving, waarin de macht van het geweld het leven bepaalt. Maar zijn gezag is dat van de profeten en de mensenzoon.

Delen:

2 Comments

Opgeslagen onder Bijbel

2 Responses to Een bruiloftsgast protesteert

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *