De druk op de grenzen van euthanasie

euthanasieverzoekOp de laatste dag van februari verscheen in het dagblad Trouw gesprekken met Marit Huijer, bijzonder hoogleraar in Rotterdam, en Paul van Tongeren, hoogleraar in Nijmegen over euthanasie.

De eerste is tevreden met de mogelijkheden die wij volgens de wet voor euthanasie hebben en vindt het een goede zaak dat er telkens weer een debat plaatsvindt over de waarde van een mensenleven. Dat debat gaat nu vooral over het toepassen van euthanasie voor dementerenden en mensen met psychiatrische aandoeningen.

Volgens Huijer is de kans niet groot dat we ons op een hellend vlak bevinden zodat er een verschuiving plaatsvindt die inhoudt dat de waarde van een mensenleven vermindert. Volgens van Tongeren is er wel degelijk een gevaar dat we toegroeien naar een samenleving waarin mensen denken dat zij recht hebben op euthanasie.

Zo’n recht bestaat niet. Vele mensen menen dat iemands ‘laatste’ wens altijd moet worden gehoorzaamd. Het uiten van de wens naar euthanasie vooronderstelt het verlangen naar leven.

Zelf denk ik dat er wel degelijk voortdurend getrokken wordt aan de grenzen van de euthanasiewet. Ik ken een familie waar tot nu toe bijna iedereen door euthanasie is gestorven. De een wilde euthanasie omdat zij bang was van decorumverlies. Een ander wilde euthanasie omdat ze niet wilde dat haar lichaam pijn zou leiden. Weer een ander kon bijna niet meer spreken door een tumor achter het rechter oog. Ze voelde zich opgesloten en vroeg om euthanasie. De jongste, een man, kreeg Alzheimer; hij overleefde twee pogingen tot zelfmoord, daarna vroeg en kreeg hij euthanasie. Een jongere zus slaagde erin om binnen een dag toestemming voor euthanasie te krijgen en nog in de avond van diezelfde dag te sterven. Haar man en haar volwassen kinderen zaten op het bed, toen ze de twee injecties kreeg. Dee eerste bracht haar diep in slaap en deze injectie was bijna genoeg geweest; ze was op. De dodelijke injectie was bijna overbodig.

Het zou me niet verbazen als de nu levenden van deze familie een beroep op de euthanasiewet zullen doen wanneer zij op hoge leeftijd zijn. Mensen nemen nu eenmaal gewoonten er keuzen van elkaar over. Zij begeren wat anderen begeren; Zij kunnen geen weerstand bieden aan de kracht van de ander, vaak een oudere. Vooral binnen kleine groepen – dat zijn vaak gezinnen, vrienden en vriendinnen – , is de druk groot om te doen wat een ander lid van de familie doet.

Euthanasie wordt zo gewoon. Het debat hierover – zowel het debat over een concrete persoon als het debat in de politieke ruimte – dreigt stil te vallen, omdat mensen zich richten naar wat ze gewoon zijn gaan vinden. Grootouders, ouders, vrienden, kennissen, mensen in je onmiddellijke omgeving, mensen die voor jou voorbeelden zijn geweest in je leven, zijn je voorgegaan.

Zolang je leeft, kun je je leven nog een andere betekenis geven. Je kunt je ‘bekeren’, de betekenis van je leven anders invullen. Je kunt je nog verzoenen met mensen, afscheid nemen van wie je lief zijn. Je kunt het gevoel hebben dat je leven is afgerond. Het moet niet zo zijn dat er telkens weer nieuwe mensen zich aandienen om afscheid te nemen. Wie weet hoe belangrijk de laatste fase van je leven en sterven kan zijn voor jezelf en voor anderen.

Een ‘natuurlijke dood’ lijkt mij te prefereren. We investeren in onderzoek dat mensen nog ouder laat worden en de roep om euthanasie zal versterken. Maar ik heb gemakkelijk praten. Ik ben nog niet stervende en weet niet hoe ik zelf zal reageren wanneer mijn laatste dagen aanbreken.

 

Delen:

2 Comments

Opgeslagen onder Geloven vandaag

2 Responses to De druk op de grenzen van euthanasie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *