Kerktorens zijn geen bakens meer

kerktorenDe tijd is weer aangebroken om lange wandelingen te maken en te genieten van lange fietstochten. Aan de horizon zien we de torens van de kerken oprijzen. Ooit waren zij wegwijzers voor mensen, letterlijk en figuurlijk. In de roman Combray van Marcel Proust (1871-1922) is alles nog op orde. De kerk is er het middelpunt, zijn klokken ondersteunen het ritme van werk en rust. Alles verloopt ‘zoals het behoort’.

Het is de kindertijd van Proust, maar die veilige wereld is dan al aan het verdwijnen. De kerken hebben hun centrale positie in de maatschappij en het monopolie van religie en spiritualiteit verloren. Velen die zeggen op een spirituele wijze te willen leven, zijn afkerig van de kerk met haar rituelen, haar gemeenschap en haar dogma’s.

Zeker in Nederland wordt er een onderscheiding gemaakt tussen religiositeit en spiritualiteit.

Religieus zijn mensen die de transcendentie van God benadrukken. Meestal hebben zij ook een binding met een kerk. Spiritueel zijn mensen die zich aangetrokken weten door een zoektocht naar zichzelf, of een diepere kennis van zichzelf. Ze staan open voor het paranormale, voor ervaringen van verbondenheid en niet-religieuze transcendentie, voor reïncarnatie zoals die in Europa verstaan wordt. Zo bouwen ze aan zichzelf. Vooral boeddhisten zijn welkom als coaches, bij het gaan van deze weg naar zichzelf.

Het Boeddhisme komt over als een rationeel systeem. Er is lijden op deze wereld, maar er is ook een einde aan het lijden. Dit is een overtuiging die christenen en boeddhisten delen. Er is echter een opvallend verschil. In het oosten is reïncarnatie een negatief verchijnsel. Het moet worden overwonnen. Na de dood krijg je niet een nieuw aards bestaan, maar wordt je negatieve en positieve uitstraling tijdens je leven doorgegeven. De negatieve uitstraling moet worden overwonnen, waarbij mensen kunnen helpen die deze negatieve energie al voorbij zijn. Uiteindelijk wordt het nirvana bereikt, dat op verschillende wordt manieren opgevat. Bijvoorbeeld als de rust die ontstaat wanneer iedere begeerte is uitgedoofd, of als de bevrijding uit de dwaalsporen, veroorzaakt door een vals individualisme.

In het westen is reïncarnatie een positief verschijnsel. Het betekent dat ik vele levens mag hebben. Telkens wanneer ik herboren wordt, kan ik weer werken aan een verbetering van mijn geestelijke status. Het gaat hier niet alleen over theologische verschillen, maar hoe het leven in een kader staat.

Een andere vraag is of dragers van de nieuwe spiritualiteit betrokken zijn op het maatschappelijk gebeuren. Joantine Berghuijs concludeerde in haar recent verschenen dissertatie dat de bijdrage van louter spirituele mensen voor het welzijn van de wereld groter is dan die van geseculariseerde mensen. Maar ze is kleiner dan van mensen die zowel zich verbonden weten met de nieuwe spiritualiteit als met een religieuze traditie.

Kerktorens zijn geen bakens meer op de weg. We moeten die weg samen vinden. De eerste ontdekking is waarschijnlijk, dat het eerder gaat om gevonden worden, je laten vinden, dan om te vinden.

Delen:

1 reactie

Opgeslagen onder Kerk

One Response to Kerktorens zijn geen bakens meer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *