De ‘Shamrock’ is het symbool voor St. Patrick.
Ook Amsterdam moest eraan geloven. 17 maart is ‘St. Patrick’s Day’. In bijna alle grote steden wordt dan de beschermheilige van Ierland St. Patrick gevierd. Er gebeurt van alles en nog wat. In Amsterdam beperkt men zich tot dansworkshops voor kinderen en gezinnen in de ochtend en een concert in de avond, waarbij niet alleen Ierse muziek ten gehore wordt gebracht, maar ook jazz en klassiek.
In New York is er elk jaar een grote parade van Ieren, mensen die zelf niet in Ierland geboren zijn en meestal nooit in Ierland geweest zijn, maar zich de nakomelingen weten van Ieren die vanuit Ierland naar alle kanten van de wereld zijn geëmigreerd. Men schat dat er ongeveer vijftig miljoen mensen een band met Ierland hebben. De politie in New York is merendeels van Ierse afkomst. Jarenlang waren goed opgeleide jongeren het belangrijkste ‘uitvoerproduct’ van Ierland.
Van St. Patrick weten wij weinig met zekerheid. Hij leefde van ongeveer 380 tot 461. Als kind woonde hij in Bretagne of Gallië. Zestien jaar oud, werd hij gevangen genomen door piraten en in Ierland verkocht als een slaaf. Hij ontsnapte echter en keerde terug naar zijn familie. Daar besloot hij terug te gaan naar Ierland om bij te dragen aan de kerstening ervan.
Overal vinden we kerken in Ierland die er prat op gaan gesticht te zijn door St Patrick. Dit geldt voor de kerk in Armagh die spoedig het centrum werd van de kerk in Ierland. Nu nog is de kathedraal van Armagh de zetel van de belangrijkste bisschop van het land.
De Ieren spreken bijna allen Engels. Toen het algemeen onderwijs werd ingevoerd, gebeurde dat in het Engels. Het onderwijs, bestemd voor iedereen, betekende het einde van het Iers. Alleen in het westen van Ierland en op enige eilanden wordt er nog Iers gesproken. Toch betekent dit niet dat de Ieren Engelsen zijn geworden. De Ieren hebben hun eigen tradities, hun eigen cultuur. Ierse dansen zijn daar een element van.
De Ieren zijn grote dichters en grote drinkers. Verschillende Engelse auteurs zijn Ieren. Wanneer je in Dublin komt, word je verrast door het aantal theaters. De meeste schouwburgen voeren stukken op, door Ieren geschreven. Gedichten en romans lijken gemakkelijk uit hun pen te komen. Maat houden bij het drinken valt hun zwaar. Dronkenschap is een nationaal probleem.
Een half miljoen mensen viert feest in de straten van Dublin.
Op tijd komen is niet hun sterkste eigenschap. Zo vertellen ze zelf dat een Spanjaard een Ier vroeg of Ieren ook een woord hadden als mañana, ‘morgen’ of liever ‘tot St Juttemis’. De Ier dacht diep na en antwoordde : ‘Nee, een woord dat zo een urgentie uitdrukt hebben we niet’. Er zijn mensen en bedrijven die zich graag in Ierland vestigen omdat het leven er minder gejaagd is.
Het min of meer verwaarlozen van je huis hoort ook bij de Ierse cultuur. Als Nederlanders naar Ierland zouden verhuizen, zouden ze in de kortste keren Ierland tot een welvarend land omtoveren. De Ieren zouden intussen kopje ondergaan in een land waar meer dan zestig procent van het droge land overstroomd kan worden.
Een ander kenmerk is dat de meeste Ieren katholiek zijn. Door lange tijd huwelijken tussen een katholiek en een niet-katholiek te bemoeilijken hebben de bisschoppen ertoe bijgedragen dat het aantal leden van andere denominaties sterk gedaald is. Een groter probleem is de aanwezigheid van anderhalf miljoen niet-Ieren, die overwegend in Ulster, Noord-Ierland, wonen. Zij voelen zich niet verwant met de Ierse cultuur, maar ze zijn ook geen Engelsen of Schotten of Welshmen. Ze hebben geen eigen naam en noemen zich unionisten of loyalisten of protestanten. De strijd tussen de Ieren en deze mensen heeft tussen 1969 en 2001 3529 doden gekost. Als St. Patrick daar wat aan kon doen.
*
André Lascaris was jarenlang betrokken bij het vredeswerk in Noord-Ierland en heeft er een levenslang zwak voor de Ieren aan overgehouden.