Jezus bevrijdt. Wat betekent dat?

Jezus is ‘de Christus (de messias), de Zoon van de levende God’ (Matteüs 16:16). Jezus bevrijdt. Wat betekent dat? Iedere christen zal daarop een eigen antwoord formuleren. Ik probeer hier het mijne te geven.

Ik besef bij andere mensen in het krijt te staan. Allereerst bij mijn ouders, mijn familie, mijn vrienden, en vervolgens bij talloze anderen. Ik leef dankzij hen. Vanuit mijn diepste innerlijk voel ik een aandrift hun het goede te vergelden en mijn ‘schuld’ bij hen in te lossen. Ik probeer dus hun goed te doen. Hoe meer een ander mij het gevoel geeft mij te zien staan, hoe meer ik de behoefte voel iets voor haar of hem terug te doen.

Dit zet mij echter onder druk. Zelfs als ik geen prijs stel op wat iemand voor mij doet, voel ik me verplicht iets terug te doen. Omgekeerd voelen mensen voor wie ik iets doe, de drang hun ‘schuld’ bij mij in te lossen. Iets doen voor een ander kan een (bewuste of onbewus­te) strategie worden om iemand aan mij te verplich­ten, gezien te worden, aardig gevonden te worden. Wij voeren een boekhouding van wederzijdse verplichtingen. In het heen en weer van doen en terugdoen kunnen we gevange­nen van elkaar worden.

Wanneer Jezus onvoorwaardelijke kwijtschelding aanbiedt, zoals in het verhaal over Zacheüs, doorbreekt dit deze boekhouding. Als ik hem navolg, krijg ik de kracht om goed te doen zonder de ander te (willen) verplich­ten. Ik durf dan bovendien te accepteren dat iemand mij iets geeft om niet en dus niets terugverlangt. Ik ben vrij.

Deze vrijheid maakt het me mogelijk de ander te zien zoals hij of zij is. De ander is niet aller­eerst familie, partner, vriend, collega, aan wie ik verplichtingen heb of die bij mij in de schuld staat. De ander is deze concrete vrouw of man. Deze vrijheid wordt met een oud woord ‘genade’ genoemd.

We kunnen een stap verder gaan. Als iemand mij kwaad doet, voel ik in mijzelf het verlangen hem of haar hetzelfde aan te doen, Wanneer ik deel in wat Jezus bezielde, word ik van deze dwang bevrijd. Ik confronteer de ander, maar geef daarmee tegelijk aan: ik zie je staan, ik zie je angst en pijn, je mag er zijn. De onvoorwaardelijke vergeving geeft mij de vrijheid de ander te aanvaarden zoals zij of hij is. Daarmee doorbreek ik de kettingreactie van kwaad met kwaad vergelden.

Jezus vergeeft onvoorwaardelijk. De kracht dit te doen schrijft hij toe aan God. Daarmee zegt hij dat de geschiedenis van ons mensen voortge­stuwd wordt door deze vergeving. Hij legt getui­genis af van dit vertrouwen door ervoor te sterven.
Zijn dood bezegelt zijn keuze voor de God die onvoorwaardelijk vergeeft. Het geloof in de verrijzenis spreekt uit dat God zich met zijn levens­keuze vereenzelvigt. Wie zich met Jezus verbinden en hem willen navol­gen, delen in zijn geest, in de Adem van God.  Zij ontvangen de kracht te handelen in hun tijd en op hun plaats zoals Jezus dit deed in de zijne.

Bevrijd worden van het verleden, geeft vertrouwen in de toekomst. Vergeving houdt ook een belofte in: dat de Adem van God met ons zal blijven meegaan.