Gevolgen van de verrijzenis (3)

Jezus plukt aren op sabbat, de joodse rustdag. Schriftgeleerden ondervragen hem en krijgen een wedervraag: 'Is de mens er voor de sabbat of de sabbat voor de mens?' ± 1500, houtsnede Ludolf van Saksen (Utrecht, Catherijneconvent).

Klik hier voor het eerste en hier voor het tweede deel van dit drieluik

Het vertrouwen dat Jezus door zijn dood heen bij God is, heeft gevolgen voor degenen die dit vertrouwen delen. Dat valt ons na bijna 2000 jaar christendom niet zo op, maar in het leven van de eerste christenen waren ze ingrijpend. Deze gevolgen zijn nog steeds van betekenis

Liefde gaat boven de wet
De liefde voor con­crete mensen gaat altijd boven wetten, afspra­ken en idealen. Met liefde bedoel ik hier niet iets romantisch. Het gaat me om het on­voorwaarde­lij­k accepteren van de ander, voor wie ik zo nodig verantwoorde­lijkheid wil dra­gen, als de ander daar niet toe in staat is.

Christe­nen zijn in deze zin ‘wetteloos’. Het ac­cepte­ren van de ander zonder voorwaarden vooraf betekent zonder enig wapen tegenover de ander staan. Christenen hebben het vermogen ont­vangen te ver­geven zon­der voorwaar­den vooraf. Deze kracht maakt ons machteloos, omdat we dan niets kunnen afdwingen of iemand onder druk kunnen zetten. Dit is wat Pau­lus bedoelt als hij zegt dat als hij zwak is, hij machtig is (2 Korinte 12:10).

Moslims zeggen vaak dat de islam beter is dan het chris­ten­dom, omdat de islam een wet heeft die in alle omstandigheden alles kan re­gelen. Of dit in de praktijk nu wel of niet werkt, toegegeven moet wor­den dat Jezus’ leerlingen sinds de opstanding geen wet in deze zin hebben. We kunnen ons zelfs niet beroepen op wat hij deed, want wij zijn Jezus niet. Wel kunnen we handelen in de ‘geest’ van Jezus. We moeten met de liefde als wapen zelf beslissen wat er hier en nu gebeuren moet.

Dat vraagt overleg met anderen. In alle ge­val­len zal een beslissing moeten vallen zonder onder­steuning van een godde­lijke wet die voorschrijft wat er in soortgelijke gevallen gebeu­ren moet. Zelfstandig – maar niet zonder de steun van ande­ren – moeten we beslissen over onrecht dat opgehe­ven en her­steld moet worden.

Leven zonder wetten kan om­slaan in kwaad­aardige wetteloos­heid. Er is veel geweld aan te wijzen in de geschiedenis van het christendom. Dit kan mede een gevolg zijn van de leegte die ontstaat doordat de wetten wegvallen. Als die niet gevuld wordt met de liefde, is het einde zoek.

Met nieuwe ogen
De verrijzenis werpt nieuw licht op ons leven. We worden erdoor uitge­daagd met nieuwe ogen naar ons le­ve­n en onze wereld te kijken. In dit licht wordt het ons duidelijk dat we ons voortdurend inkapselen en bescher­men tegen mogelijk onrecht. We lopen vaak rond met gesloten ogen en verkiezen dat boven het mogelijk felle licht van de werkelijkheid.

Geconfron­teerd met Jezus en met zijn God, zien we dat wij erfge­na­men zijn van een geschiedenis van onrecht en geweld. Deze geschie­de­nis staat niet buiten ons. Wij maken er deel van uit en dreigen die voort te zetten. Door leerling van Jezus te zijn wordt ons de mogelijkheid gegeven de kringloop te doorbreken en een nieuw begin te maken. Dit kan ons leven, en vervolgens onze omge­ving en de geschiedenis veranderen. We krijgen dit inzicht in het licht van de opstan­ding en door het ontvangen van de gave tot vergeven en liefheb­ben.