Kerk: weg uit het sprookjesbos

In de kathedraal van Chartres (Frankrijk) is een labyrint in de stenen van de vloer van de kerk gemaakt.

In oude kathe­dra­len vind je vaak bij de deur een dool­hof afgebeeld: een oeroud beeld van het men­selij­ke leven. De mo­der­ne wereld is overigens geen doolhof met duistere kale gangen; ze is een kleur­rijk, overwel­di­gend en steeds veranderend sprookjesbos. Door de sprookjesachtige aankleding en de magi­sche beloften van geluk denken we soms even dat we in een paradijs leven.

Maar ze blijft een­ doolhof. De media bombarderen ons met informatie en aan­bie­dingen van aller­lei aard. Mensen om ons heen zeggen: volg mij na, doe zoals ik. Vooral kin­deren en jongeren kun­nen zich nau­we­lijks verzet­ten tegen wat op een ge­geven moment populair is. Bijna elke nieuwe beleving loopt echter uit op een klei­nere of grotere teleurstel­ling. We wor­den beneveld door het overvloedige aanbod. We raken ver­blind door de vele lichtende bood­schappen die op ons afgevuurd wor­den.

De kerk bestaat uit mensen die weg willen trekken uit het sprookjesbos en het leven in het gelaat durven zien. Ze trekken niet de wereld uit. Integendeel. Het gaat erom onze wereld te zien vanuit de navolging van Jezus, vanuit zijn Adem, en te luisteren naar wat deze over God zegt. Ervaringen van recht doen en recht gedaan worden gaan boven henzelf uit en verwijzen voor hen naar God.

In deze wereld weten ze God aanwezig als een scheppende en bevrijdende kracht. Ze willen dit zichtbaar maken en hopen zo voor de wereld en de mensenfamilie het zout van de aarde en het licht van de wereld te kunnen zijn. Daar te zijn waar mensen uit de maatschappij en wereld verstoten worden, zoals Jezus en bondgenoten worden van de armen is een vorm van luisteren naar God.
Kijkend naar wat er om hen heen en tussen hen in gebeurt, stellen ze vast dat het leven vaak niet is zoals het goede leven zou moeten zijn. Ze kijken verder en openen zich voor Gods Adem om wegen te vinden naar andere manieren van samenleven.

De oudste benaming voor ‘kerk’ is ‘mensen van de weg’ (Handelingen 9:2). Het woord ‘weg’ duidt aan dat deze mensen bewust zichzelf, de ander, God zoeken, dus op een ‘spirituele reis’ zijn. Het is de weg van Jezus en het is een persoonlijke reis, die je maakt met anderen. Je vormt kerk, gemeenschap. Ik voel me uitdrukkelijk lid van de kerk wanneer ik met anderen zoek naar wegen naar het goede leven voor allen, ook als we van mening verschillen wat concreet te doen.

Kerk is een weg, waarop de liefde uitdrukkelijk beoefend, geoefend en doorverteld wordt. In het leven van elk dag valt de kerk tegen. Het is niet moeilijk een kroniek van schandalen te schrijven van mensen die tot ‘de weg van Jezus’ behoren. Omdat ze met anderen deel uitmaken van diezelfde maat­schappij, is de kans bijzonder groot dat zij de doelstellingen, waarden en normen daarvan overnemen.
Dat gebeurt telkens weer. Vele mensen hebben geleden on­der de dwang, die ze van kerkelijke zijde ondervonden hebben. Ook in de kerken kunnen mensen soms de gruwelijke manier met elkaar omgaan.

Kerk zijn is geloven dat de wereld en onze levens anders kunnen zijn. Het is tegelijk eraan lijden dat dit andere maar mondjes­maat aanwezig is, ook vaak in ons eigen leven. Ieder van ons maakt immers deel uit van een geschiedenis van onrecht, van elkaar voorbijlopen, van elkaar dwingen.
Toch, ondanks dit alles wordt blijft de kerk door het evangelie verder te vertellen, het te vieren en in alle gebrokenheid in praktijk te brengen een visioen van het goede leven in herinne­ring roepen. Soms, misschien toch vaker dan we denken, wordt dit even werkelijkheid.