Kern van katholieke veelheid

Er zijn vele wegen... En niet alleen naar Rome.

De christelijke traditie zet ons op het spoor van de navolging van Jezus. Geen letterlijke navolging – die is onmogelijk – maar leven vanuit dezelfde Adem die Jezus dreef. Wijzelf zijn het nu die het gezicht van God in deze wereld mogen zijn.

Naast de christelijke weg zijn er andere, zoals het humanisme, de islam, het hindoeïsme en boeddhisme, de Indiaanse en Afrikaanse tradities. Binnen de christelijke traditie kent de geloofsbeleving een grote verscheidenheid. Zo zullen protestantse christenen in hun beleving een grote plaats geven aan ‘het woord’: de Bijbel, de preek en het zingen. In de oosters-orthodoxe kerken staat de viering van de liturgie centraal.

Kenmerkend voor spiritualiteit van katholieken – hierover schrijf ik vanuit eigen ervaring – zijn in mijn ervaring twee dingen.

Het eerste is dat katholieken proberen elkaar niet te laten vallen. Als er een conflict is binnen de katholieke gemeenschap, verlaten ze haar niet om een eigen gemeenschap te beginnen. Er is een gevoel dat je elkaar moet vasthouden.
Dit vasthouden is niet iets louter in het hoofd, maar van het hart, van handen en voeten. Dit gevoel kan natuurlijk gemanipuleerd worden en misbruikt. Ik voel mezelf soms als graan vermalen worden door de conflicten binnen de kerk. Maar eruit gaan en een eigen groep opzetten die binnen de kortste keren weer conflicten in haar boezem heeft: ik begin er niet aan.

Conflicten zijn onvermijdelijk, want christenen zijn mensen met ieder zijn eigen geschiedenis. De vrijheid die de onvoorwaardelijke vergeving geeft, kan hen creatief maken in het reguleren en, zo mogelijk, oplossen van conflicten. Ze proberen mogelijkheden te vinden daarmee zo om te gaan, dat ze bijdragen tot meer gerechtigheid. Succes is niet verzekerd. Het zoeken naar rechtvaardige verhoudingen gaat niet zonder pijn.

Het tweede dat deze spiritualiteit kenmerkt, is de grote plaats van het vieren van de eucharistie, het breken en delen van brood en wijn. Als ik naar een onbewoond eiland verbannen werd, zou ik de eucharistie mee zou willen nemen – de eucharistie met alles daarbij: de bijbel, de actualiteit van krant, tv en het gebeuren thuis, brood en wijn, en bovenal mensen om mee te vieren.

Dan wordt het onbewoonde eiland meteen bewoond. En dat is een van de dingen waarop christenen hopen: dat de wereld een bewoonbare wereld wordt.