Waarom ik moe word van Lenoir

De_WereldzielKort geleden kreeg ik een boek in handen van Frédéric Lenoir ‘De Wereldziel’. Het is mooi uitgegeven, stevige kaft, heldere letter, bijna tweehonderd bladzijden. ‘Roman’ staat er onder de titel. Dat laatste is wat bedrieglijk.

Het verhaaltje in dit boek is erg simpel, misschien geschreven voor kinderen, maar een ‘roman’ kan ik het niet noemen. De figuren daarin zijn geen levende mensen maar abstracte modellen. Het boek bestaat grotendeels uit ‘oosterse wijsheden’, soms in de vorm van een verhaal, vaker in die van een raadgeving. Ik geef een voorbeeld uit het hoofdstuk: ‘Dag Vijf. De tuin van de ziel. Over het doen van het goede en het vermijden van het slechte.’

Een groep wijzen spreekt twee pubers toe:

‘Een wijze nam het woord en zei: “Zorg ervoor dat je je inspant. Probeer voortdurend jezelf te verbeteren en iets te realiseren waardoor je verandert. Werk voor jezelf, voor anderen en voor de wereld. Maak iets, doe iets, laat geen dag voorbij gaan zonder dat je althans iets hebt volbracht, al is het alleen voor jezelf. Wees niet lui. Rust is nodig na inspanning. Maar luiheid is geen rust: het is de afwezigheid van kracht en motivatie. Je niet willen inspannen geeft een illusie van welbevinden en rust. Wat een misleiding! Ons lichaam en onze ziel hebben behoefte aan bedrijvigheid, aan werk en aan actie om zich te ontplooien. Van luiheid word je eerder moe dan dat je ervan uitrust. Je wordt er zwaar en voos van. Zonder actie, inspanning , reflectie en bedrijvigheid kunnen we soms nog wel van enig nut zijn, maar niet meer voor onszelf. We groeien en bloeien niet langer…”.’ (blz. 123-124).

Het boek staat vol met zulke teksten. Ik heb me afgevraagd wat mij zo stoort in dit boek.

Ik word er moe van. Ik moet ontzettend veel doen. Allereerst luisteren naar die wijzen, die geen discussie toelaten. Ze zijn immers wijs; dat maakt elke discussie overbodig. Ten tweede gaat het er vooral om dat ik groei en bloei. Dat is dan ook gunstig voor de wereld. We moeten niet de omstandigheden veranderen, maar onze gedachten. Dit lijkt me wat simplistisch.

Maar vooral: ik moet heel veel dingen doen. Zorg ervoor dat je zacht bent, een goed humeur hebt, je vertrouwen niet verliest in de Wereldziel die ons kracht geeft om vooruit te komen… dat je gul bent… welwillend, flexibel… tevreden en sober leeft. De tekst is zeer moralistisch.

Frederic Lenoir

Frederic Lenoir

De christelijke traditie, althans in mijn interpretatie, heeft niet als kern die wijsheden die evenzovele verplichtingen zijn. Jezus – die ‘meer is dan de wijze koning Salomo’ (Mt 12, 42) – vraagt ons om ons te openen voor de geestkracht van God, geen obstakels daartegen op te richten en die geestkracht mede door ons heen naar anderen te laten stromen, die misschien hetzelfde doen naar ons toe.

Alles is genade, alles wordt ons geschonken. Kortom, God beminnen en de naaste, meer wordt er niet gevraagd. In de verschillende omstandigheden kan dit ‘gebod’ telkens wat anders betekenen. Het gaat er niet om eindeloze wetten en wijsheden van buiten te leren – dat wordt de twee pubers in het boek van Lenoir opgedrongen- maar de vaardigheid te hebben om in ondoorzichtige situaties rechtvaardige beslissingen te nemen. De ene mens kan daarbij een andere beslissing nemen dan de andere.

Wijsheden komen wel vanzelf, voor zover ze nodig zijn. We kunnen het boek van Lenoir gerust ongelezen laten, al sluit ik niet uit dat iemand door het te lezen een beter mens wordt.

Delen:

Schrijf een reactie

Opgeslagen onder Geloven vandaag

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *