Nieuwe Wijzen uit het Oosten

‘Het christendom is een godsdienst van en voor slaven. Het kan niet tippen aan de religie van wijzen en verstandigen.’
Op de foto: Aziza met haar baby, gevlucht uit Syrië.

‘Driekoningen’ of officiëler de ‘Verschijning van de Heer’ is een feest dat gebaseerd is op het verhaal van Matteüs, over wijzen of magiërs die via Jeruzalem naar Bethlehem reizen. Er komen nog steeds uit het Oosten wijzen, magiërs en goeroes. Evenals die uit het evangelie hebben ze geschenken bij zich. Geschenken die goud waard zijn, die mensen naar boven doen kijken en die de dood afweren. Maar zij zijn niet op zoek naar een Messias, maar willen met hun geschenken degenen zijn die hun en ons leven verrijken.

Wijzen uit het oosten introduceerden yoga – groepjes oefenen onder leiding van een leraar de zonnegroet en andere houdingen van hun lichaam in. Zij maken ons nu bekend met nieuwe meditatietechnieken, de Zen, of met het Tibetaanse Dzogchen-boeddhisme en met stiltemeditatie. Ze leren ons meditatief boogschieten, mandala’s tekenen, levensverhalen schrijven en ons te trainen in mindfullness.

We kunnen leren aura’s te lezen, onze chakra’s schoon te maken of te werken met het enneagram. Acupunctuur blijkt pijn weg te halen. Intuïtie wordt hoog gewaardeerd en pogingen worden ondernomen om tot zelfinzicht te komen. Sommige oosterse praktijken kunnen verbonden worden met oude westerse, zoals werken met de wichelroede om aardstralen of waterstromen op te sporen. Homeopathie sluit goed aan bij sommige traditionele oosterse medische tradities. Een onafzienbare hoeveelheid van oosterse wijsheden stroomt onze samenleving binnen.

Deze praktijken worden verrijkt door talrijke ‘oosterse wijsheden’ die geen systeem vormen en naast elkaar worden overgeleverd. De eenheid van het ik met alles wat bestaat krijgt veel nadruk. Wat goed en kwaad is, hangt af van de omstandigheden. Het gaat om de intentie waarmee je iets doet. Het leven lijkt soms onrechtvaardig, maar we weten niet wat er in een vorig leven gebeurd is. We moeten uit onze geest bezorgdheid en angst verjagen en leren vertrouwen op onze eigen capaciteiten. In het hart van ieder mens schuilen goede krachten die wakker gemaakt moeten worden. Wees teder voor jezelf en voor anderen. Zorg ervoor dat je gelukkig wordt. Wees dienstbaar, stel je gaven ter beschikking van de wereld. Elke cultuur heeft een bepaalde visie op de werkelijkheid, die altijd onvolledig en beperkt is. Wees dus verdraagzaam. Train jezelf in aandacht…

Het succesvolle tijdschrift Happinez biedt een mix aan vaak oosters getinte spirituele lifestyle.

De wijsheden en de verhalen van monniken die deze wijsheden illustreren vullen talloze bladzijden. Er zit rijp en groen tussen. Het is niet altijd duidelijk hoe oosters bepaalde aanbevelingen zijn of hoe verwesterd ze zijn. Velen staan open voor oosterse praktijken en wijsheden, want ze lijken over henzelf gaan. Zij zoeken naar zelfontwikkeling, zelfontplooiing. Een leven op deze aarde geeft ons een kans om verder te groeien en ons voor te bereiden op een volgende hogere graad van mens-zijn.

Als de wijzen uit het oosten nu bij het huis komen waar Jezus is ondergebracht, zullen ze zich haasten om hun wijsheid aan te bieden. De armoede van Jezus is die van het christendom. Het christendom heeft alleen een weerloos kind in de aanbieding. Een kind dat spoedig een vluchteling wordt en later, als volwassene, als een misdadiger geëxecuteerd zal worden. Van deze mens zegt het dat God in hem verschijnt.

Vergeleken met de indrukwekkende en soms mysterieuze krachten en wijsheden van het oosten, is het christendom een armoedige godsdienst. Het heeft in de loop van de geschiedenis een rijke theologische onderbouwing gekregen. Er zijn verschillende mystiek scholen ontstaan. Maar je moet je afvragen in hoeverre zij hun inspiratie ontlenen aan niet-christelijke en niet-joodse bronnen.

Het christendom is een godsdienst van en voor slaven, zoals de beroemde filosoof Nietzsche in de negentiende eeuw zei. Het kan niet tippen aan de religie van wijzen en verstandigen, van mensen die aandacht hebben voor hun eigen groei en ontwikkeling. Het vraagt dat we naast kinderen, vluchtelingen en veroordeelden gaan staan, in plaats van zelf op in het centrum te staan tegenover hen. Vele oosterse methoden en wijsheden werken voor sommige mensen gunstig uit. Christenen kunnen die overnemen. Maar wezenlijk blijft de optie voor armen, vluchtelingen en slachtoffers en het vertrouwen dat in hen God verschijnt.