Dit jaar was de eerste keer dat ik op Witte Donderdag The Passion bijna geheel gezien heb. De eerste keer dat het werd uitgezonden heb ik helemaal niets gezien – ik had een vooroordeel: dat het in de handen was van EO en KRO was gaf mij geen vertrouwen. Ik verwachtte een wat larmoyant gebeuren. Vorig jaar heb ik een gedeelte gezien. Wat ik zag gaf mij het verlangen het helemaal te zien.
‘Wie nu Jezus wil ontmoeten, moet zich wenden tot mensen die christen zijn.’ (Beeld uit The Passion).
Deze keer heb ik het bijna helemaal gezien, weliswaar op de tv, niet op de markt in de open lucht in Groningen. Vooral vele jonge mensen kennen het verhaal van het lijden van Jezus niet, of alleen wat fragmenten. Er staan velen van hen op de markt. Het passieverhaal is voor hen een eyeopener. Er wordt niet met Bijbelteksten gegooid, hoewel daar alle ruimte voor was.
Ik vond het vreemd dat woorden van Jezus soms in de mond van anderen gelegd werden. Dit was in het bijzonder het geval bij het gesprek tussen Jezus en Pilatus, Romeinse landvoogd, voor wie rust in de tent en op de grenzen van zijn gebied topprioriteit had. De confrontatie van Jezus met de hogepriesters en andere leden van het Sanhedrin is niet opgenomen in de voorstelling. Ik vraag me af of dit is gebeurd vanwege de moeilijkheidsgraad, of omdat het stuk anders te lang werd of om de kans te vermijden dat er klachten en zouden komen vanuit joodse hoek. Hoe hebben zij dit stuk ervaren?
Ik was nieuwsgierig naar de wijze waarop acteurs de verrijzenis van Jezus zouden verbeeldden. In de vorige editie had men – zo hoorde ik – de ‘verrezen Christus’ geprojecteerd op de wolken Daar is ruimte voor, gezien de Bijbelse verhalen van de verschijning van de Verrezene. Deze keer had men een andere theologische keuze gemaakt. Na het verhaal van de kruisdood, zag je de acteur die Jezus speelde, opduiken in het publiek, in het wit gekleed en mensen aansprekend.
Het verhaal van Jezus gaat door, ook in andere tijden en plaatsen. Pasen en Pinksteren vallen eigenlijk op één dag. De verrijzenis is niet alleen zinvol voor Jezus. Zoals op Pinksteren meer en meer mensen gegrepen worden door het verhaal over en van Jezus, zien we dit al gebeuren na de dood van Jezus. Wie nu Jezus wil ontmoeten, moet zich wenden tot mensen die christen zijn. Dat is bij uitstek de goede plek. Het antwoord of dit binnen een kerkorganisatie moet afspelen of daarbuiten is houdt het spel open. Het is geen dogmatisch spel.
Ik nodig mensen die het stuk bijgewoond heb, uit, de Bijbel op te slaan en de vier versies van het lijdensverhaal te lezen. Want het stuk kan niet op tegen de kracht die van de tekst zelf uitgaat. De Bijbeltekst is ook literair gezien een hoogtepunt. Het is wel goed te weten dat de tekst van de Bijbel geen stuk geschiedenis is. Het is een theologisch verhaal dat iets probeert te zeggen over Jezus, over God over de mensen en hoe zij zich tot elkaar verhouden.
God is liefde. Mensen geven de liefde door aan elkaar. Ze worden vrij. Wat er precies gebeurd is rond het ‘proces Jezus’ zullen we wel nooit te weten komen. Het is boeiend vast te kunnen stellen dat het verhaal van Jezus ook buiten de kerken om wordt doorgegeven. Het kan nog steeds individuele mensen en maatschappelijke structuren veranderen.
