Het zweverige centrum van de economie

Wat bent u nu aan het doen? Zo maar aan het lezen? Dat kan niet goed zijn voor de economie.

U hoeft niet al uw tijd te besteden aan produceren, liever niet zelfs, maar je moet wel meer consumeren. Altijd loert het gevaar dat het vertrouwen van de consumenten afneemt om welke reden dan ook.

Bron: CBS. Klik om te vergroten

Het is van levensbelang dat wij niet daarin meegaan en besmet worden door wantrouwen. De besmetting kan gemakkelijk een epidemie worden. Het gevolg is de zoveelste economische crisis. De economie raakt in een duikvlucht. We blijken grote schulden te hebben en nieuwe te maken.

Er wordt geroepen dat we moeten gaan bezuinigen, de werknemers en mensen in dienst van de staat voorop en allen die niet of niet meer productief zijn door het uitvinden en maken van instrumenten, maar zich verdienstelijk maken in de zorg. Zij zijn kwetsbaar en het is gemakkelijk hen te laten bezuinigen. De zorg gaat toch wel door, zij het op een meer bescheiden niveau, denkt men vanuit de overheid.

Ik heb eens bij een student economie in de auto gezeten die zich toen voor het eerst bewust werd van het belang van vertrouwen. Zoals bijna iedereen ging hij er van uit dat economie een echte wetenschap was, niet zo wazig als de wijsbegeerte en niet gebouwd op de veengrond van de theologie, die allereerst verkondigde dat zij niets wist over God.

Maar vertrouwen staat in het centrum van het economisch gebeuren, hoewel het zelden een onderwerp van discussie is, waarschijnlijk omdat het te zweverig is.

Zelfs de natuurwetenschap gaat uit van bepaalde vooronderstellingen. Zo hoorde ik een hoogleraar in een overigens prachtig college over de evolutie ervan uitgaan dat het leven ontstaan was op aarde door de overdracht van elementen van anders planeten.

Dit was een sierlijke manier om te zeggen dat hij geen idee had hoe het leven ontstaan was. Zolang de natuur doet wat mensen graag willen, is er geen wolkje aan de lucht.

Het hangt van ons af…

De economische crisis, schulden, verslechtering van de productie, het teruglopen van orders kan alleen verholpen worden door het te wagen nog grotere schulden aan te gaan en bovenal meer te consumeren in plaats van minder.

Regels en afspraken moeten veranderen, zodat er voor het handelsverkeer minder obstakels zijn. Mensen moeten verleid worden meer te kopen, meer te consumeren en nu geld geen of bijna geen rente opbrengt, lekker geld uit te geven.

Eeuwenlang hebben christelijke predikers gepreekt tegen het maken van winst. Bij kopen en verkopen was gelijk oversteken de basisregel. Geen van de partijen mocht er slechter van worden. Natuurlijk gebeurde dit toch. Maar men wist dat dit zonde was.

De Koran kent verschillende regels in deze geest. Maar de christelijke traditie kende ook het Pinkstergebeuren.

Pinksteren is oorspronkelijk een oogstfeest. De christenen oogsten wat Jezus gezaaid had in woord en daad: dat je schulden kon kwijtschelden zonder daaraan voorwaarden aan te verbinden. Dat daarom allerlei eisen geboden en verboden in onbruik geraakten ondanks de christelijke verkondigers.

Mede onder de invloed van deze traditie is er vrijheid en gelijkheid gekomen, ook in de economie. Maar de liefde heeft vrijheid en gelijkheid nog niet kunnen bekronen.

Er zal nog veel creativiteit van de geest nodig zijn om dit te ontvangen.

Delen:

Schrijf een reactie

Opgeslagen onder Geloven vandaag

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *